مزایای لوله اسپیرال
لولههای اسپیرال از مزایای زیادی برخوردارند که در میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- این لولهها از یکنواختی خوبی برخوردارند.
- لولههای اسپیرال دارای خواص مکانیکی بالایی هستند.
- از نقطه نظر جریان سیال در این لوله فولادی، لولههای مذکور خواص مناسبی را نشان دادهاند.
- در صورت نیاز به خمکاری در حین نصب، این لولهها مناسب تر از سایر لولهها هستند.
- از نظر اقتصادی نسبت به سایر لولههای فولادی مزایای بیشتری دارند.
روش ساخت لوله اسپیرال
به طور کلی پنج روش عمده در
ساخت لوله اسپیرال با قطر بالا معمول است
الف)
روش O & U: که در آن ابتدا صفحه به صورت U و سپس به صورت O در میآید.
ب)
خمش غلتکی یا نورد هرمی: در این روش محصول میان چندین غلتک مراحلی را طی کرده و سپس درز نهایی جوش میخورد.
ج)
روش 2C: در این روش دو نیمه لوله به صورت حرف C تهیه شده و سپس بر روی هم جوش میخورند.
د)
روش C & O: مشابه روش U & O است با این تفاوت که در مرحله اول خمش بیشتری به صفحه اعمال میشود.
ه)
شکلدهی مارپیچی: که در آن ورق همچون رزوهای که پیرامون یک پیچ را فرا گرفته به صورت لوله فرم داده میشود و درز بین لبههای ورق توسط جوش پر میشود.
جوشکاری لوله اسپیرال
جوشکاری لولههای اسپیرال به روش قوسی زیر پودری انجام میشود. در این نوع جوشکاری قوس تحت پوشش فلاکس یا پودر مخصوص مخفی میشود و بدین ترتیب اکسیژن وارد قوس نشده و جوش اکسیده نمیشود. در لوله فولادی اسپیرال جوشکاری مارپیچی در دو طرف لوله فولادی (داخل و خارج) انجام میشود. ولی در هر لحظه نقاطی که از داخل و خارج جوشکاری میشوند 180 درجه با هم اختلاف مکانی دارند. از جمله مشخصات بارز جوشکاری قوسی زیر پودری تنشهای پسماند قابل توجهی است که پس از این نوع جوشکاری در قطعه باقی میماند. جوشکاری SAW تنش پسماند قابل ملاحظهای حتی پس از عملیات سرد و هیدروتست ایجاد میکند. تحقیقات نشان داده است که میزان تنشهای پسماند در لولههای اسپیرال پس از عملیات هیدروتست از 40 تا 80 درصد استحکام تسلیم در مجاورت خط جوش SAW تغییر میکند.
معرفی استانداردهای بین المللی تولید لوله اسپیرال
بیشتر خطوط لولهای که در کارخانجات مختلف تولید میشوند از استاندارد API تبعیت میکنند. برخی از دستورالعملهای این سازمان که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند به این شرح است
الف) API Spec 5L: این استاندارد معمولا برای لولههای درزجوش مستقیم و بدون درز بوده و فولادهای نوع A و B را شامل میشوند.
ب) api Spec 51X: این استاندارد نیز شامل تولید لولههای درزجوش مستقیم و بدون درز از جنس فولادهای X42 تا X70 میشود.
ج) API Spec 5LU: این استاندارد شامل لولههای بدون درز و درزدار از جنس فولادهای U80 و U100 میشود.
د) API Spec 5LS: این استاندارد برای لولههای اسپیرال (درز جوش مارپیچی) از جنس فولادهای A، B ، X42 و X70 به کار برده میشود.
علاوه بر موارد ذکر شده، استانداردهای بینالمللی دیگری نیز برای کنترل کیفی خطوط لوله اسپیرال مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله استانداردهایی که اغلب در کشور آلمان به کار برده می شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- DIN 17172 & 2470 برای خط لوله انتقال نفت و گاز
- DIN 1626 & 1628 برای لوله های حرارتی
- DIN 1626 & 2460 برای خطوط لوله انتقال آب
- DIN 17120 برای لوله های ساختمانی
- DIN 30670 برای پوشش پلی اتیلن
- API RP 5L2 برای آستر رزینی اپوکسی
لولههای درز جوش مستقیم و لولههای درزجوش اسپیرال دو روش عمده در تولید لولههای درزدار محسوب میشوند. با توسعه فناوری طراحی و تولید لوله درزجوش اسپیرال امروزه لولههای قطور درزجوش اسپیرال به صورت اقتصادی تولید میشوند. بنابراین گسترش تحقیقات بر روی لولههای درزجوش اسپیرال امری بدیهی است.
مقایسه لوله درزجوش اسپیرال و لوله درزجوش مستقیم
برای تولید لوله درزجوش مستقیم از ورقهایی با عرض زیاد استفاده شده و قیمت لوله فلزی تولید شده هزینه بیشتری نسبت به لولههای اسپیرال دارند. این ورقها اغلب در طول 12 متر و عرضی که حداقل محیط لوله را تامین کند تولید و به بازار عرضه میشوند. مراحل تولید این ورقها پیوسته نبوده و هزینه زیادی دارد. خواص ورق تولیدی نیز در مقایسه با ورقهایی که به روش معمول نورد تولید میشوند پایینتر است.
طول این محصول را در مقایسه با طول ورق عریض میتوان نامحدود تلقی کرد. در تولید لوله اسپیرال از نوار ورق استفاده میشود. بنابراین در تولید لولههای درزجوش اسپیرال از ماده کیفیتر و ارزانتر بهره برده میشود. علاوه بر این فرآیند تولید لولههای درز جوش اسپیرال نیز پیوسته است که خود کاهش هزینه تولید را به همراه دارد. علاوه بر این برای تولید لولههای درزجوش اسپیرال برخلاف لولههای درز جوش مستقیم به تجهیزات زیادی نیاز نیست. لولههای اسپیرال در قطر و ضخامتهای مختلفی قابل تولید بوده و محدودیتی برای تولید آنها وجود ندارد.
مقاومت لولههای اسپیرال در برابر شکست بالاتر است یعنی به عبارت دیگر شکست ترد و رشد ترک در لولههای اسپیرال به سختی اتفاق می افتد و لذا کمتر با خطر ترکیدگی لوله ها مواجهیم.